Có thể nói ít có nền văn học nào có nhiều phân biệt ngạch bậc như nền văn học chúng ta. Chúng ta có nhà văn địa phương; nhà văn trung ương, nhà văn trong Đảng, nhà văn ngoài Đảng, nhà văn hội viên, nhà văn chưa hội viên. Và có cả nhà văn Ban chấp hành, nhà văn các ban bệ…
Nghĩa là muốn được trở thành một nhà văn Việt Nam hôm nay, người cầm bút bị phân tâm bởi nhiều nấc thang mà quên một mục tiêu duy nhất để trở thành nhà văn là tác phẩm. Không ít nhà văn chúng ta “hữu danh vô thực” - chưa có tác phẩm đích thực.
Ở đây, xin chúng ta đừng lẫn lộn giữa đầu sách được in và tác phẩm văn học. Bởi trong nền văn học nào cũng vậy, có những tác giả năm nào cũng có hết tập thơ này đến tập thơ khác, được nhà xuất bản ấn hành. Hết tập truyện ngắn, tiểu thuyết này đến các tập “gối đầu” của các vị đều lần lượt được các nhà - không phải phê bình văn học mà là những chuyên viên ăn lương của nhà nước hoặc của nhà xuất bản viết lời giới thiệu trước và sau khi ra sách.
Bên cạnh đó, không ít những tác giả xếp hàng sáng tác của mình hết năm này đến năm khác ở nhà xuất bản. Đó là những tác giả thứ thiệt không biết bon chen.
Với những tác giả có ít nhiều tự trọng - thường được hiểu sai là “cao đạo” - không chịu đưa sáng tác của mình ra nếu như nhà xuất bản không phát hiện tìm đến đòi đọc bản thảo, cứ gọi là… chưa biết đến bao giờ mới công bố được sáng tác của mình!
Gần đây lại nẩy sinh hiện tượng sách thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, tuyển tập cá nhân “tự phong” in tràn lan do các nhà xuất bản không cần chọn lựa miễn ai bỏ tiền ra là nhận xin hộ giấy phép in ấn thả dàn.
Chưa có nền văn học nào lại có nhiều nhà thơ, nhà văn ngộ nhận thi nhau đua nở như ở chúng ta lúc này… Sách in ra không có yêu cầu bán chỉ nhằm tặng người quen là chính. Tình trạng dễ nhận thấy này: ai muốn thành nhà văn là được miễn có tiền in sách đang làm rối loạn chúng ta.
Hiện tượng trên nói lên dấu hiệu của một nền văn học không bình thường. Ngành xuất bản của chúng ta cần sớm nhận ra chức năng cao quý của xã hội giao cho chịu trách nhiệm về món ăn tinh thần, theo tôi cần sớm điều chỉnh, không chạy theo lợi nhuận một chiều.
Để minh chứng rằng văn học Việt Nam không ngừng đổi mới, tôi xin thẳng thắn đề nghị ghi vào điều lệ kết nạp hội viên. Hội sẽ không căn cứ vào đầu sách được in mà căn cứ trước hết là các tác phẩm văn học mang lại hiệu quả cao. Tức có ích cho xã hội, được bạn đọc rộng rãi thừa nhận bởi rung động lòng người bằng chất men say nghệ thuật.
Người giới thiệu nhà văn vào Hội phải là bạn đọc, hay nói cho đúng hơn phải là tác phẩm văn học của chính mình. Có thể có cả tập thơ, tập truyện ngắn được nhà xuất bản in thành đầu sách, tác giả xuất trình kèm theo hai hội viên tên tuổi giới thiệu mà vẫn… không được kết nạp.
Ngược lại, không đợi in thành đầu sách, những bài thơ rời, những truyện ngắn lẻ chỉ mới in báo, in tạp chí trung ương cũng như địa phương do hé ra dấu hiệu của tài năng cần chăm sóc, được bạn đọc số đông “bỏ phiếu” bằng dư luận là Hội phải tìm đến kết nạp mời vào Hội rồi.
Chúng ta cần nói thật với nhau có những nhà văn hội viên lâu năm của Hội, đầu sách in ra thì có, nhưng độc giả thì chưa. Nói đến nhà văn là phải nói đến độc giả.
Độc giả không chỉ một thời, mà độc giả lâu dài do sức bền của tác phẩm nhà văn tạo nên. Điều tối kỵ đối với nhà văn là không tạo ra được độc giả cho mình - độc giả của mình, chỉ tranh thủ được một số ít người thân quen, cánh hẩu, không được đón nhận ở độc giả rộng rãi.
Chuyện nực cười: có một số cây bút đi đâu cũng khoe mới được kết nạp vào Hội cho là oai, là sang trọng (?). Lẽ ra cái cần khoe là bản thảo mới hoàn thành có nhiều tìm tòi đóng góp chứ! Cái thẻ Hội viên Hội Nhà văn theo tôi không thay thế được tác phẩm cụ thể.
Khi nhà thơ Quang Dũng qua đời, một anh bạn biệt động Sài Gòn yêu văn học miền Bắc từ những năm Sài Gòn chưa giải phóng rất thuộc bài thơ Đôi mắt người Sơn Tây của Quang Dũng.
Khi anh hỏi tôi về những sáng tác của Quang Dũng có được giới thiệu với bạn đọc nước ngoài nhiều không? Anh biết tôi gần Quang Dũng. Thú thật, tôi lúng túng không biết trả lời sao. Theo anh ta, ngoài thơ, những trang văn xuôi về đất nước và con người của cây bút đầy tài năng Quang Dũng xứng đáng được giới thiệu với bạn đọc nước ngoài.
Nếu tôi không lầm thì sáng tác của Quang Dũng cùng với những sáng tác của một số nhà văn khác đã không nằm trong danh mục những trang viết Việt Nam được giới thiệu ra bạn đọc nước ngoài.
Lý do các nhà văn ấy thiếu một tiêu chuẩn, tiêu chuẩn này nằm ngoài văn học (?) - nhà văn trở thành độc quyền của Hội.
Đã đến lúc chúng ta cần thẳng thắn với nhau nhất trí về danh hiệu nhà văn đi liền với tác phẩm. Trong mọi nền văn học cổ cũng như kim - theo tôi chỉ có một nhà văn. Nhà văn mà “chứng minh thư” phải do chính nhà văn tự cấp. ấy là những tác phẩm thức tỉnh lương tri, nâng đỡ tâm hồn con người - đậm tính nhân văn chia sẻ nỗi đau kiếp người, có ích cho cuộc đời. Tác phẩm nhà văn “mang nặng đẻ đau” được cuộc đời thừa nhận, lưu truyền…
Thu Jun 28, 2012 11:44 am by langtuchungtinh_!!!!!
Tiêu đề: Tác phẩm với nhà văn 
